99. - Moj Zemun – Deo I
riznica | 16 Septembar, 2015 14:41Jedana sam od malobrojnih koja u Beograd nije došla onom „čuvenom“ Balkanskom ulicom, već preko Zemuna, gradskim autobusom, jer vozove su nekoliko decenija pre mog dolaska ukinuli. ;)
Ostao je samo Laudanov šanac, naseljen Romima, da svedoči o jednom vremenu ...I nisam došla bus-om, već sam se dovezla automobilom, bili su kasni noćni sati tog 29. novembra, Dana Republike, koji to već tada nije bio, niti je Ona više postojala; kakva ironija!
Sećam se iz tih mojih prvih dana da sam postavila dva prioriteta, da utvrdim repere kako bih se znala snaći, a da ne uzimam taxi ili zovem pomoć, i da resetujem i uspostavim novi osećaj za vreme s obzirom da su razdaljine tri puta veće bile negu u gradu iz kojeg sam došla, da bih mogla planirati vreme.
Moj prvi orjentir bila je Evangelistička crkva. Velika bela rotonda udobno smeštena na račvanju ulica Tošin bunar i Jakuba Kuburovića, na njihovom izlivanju iz Ivićeve ulice, sa naglašenom apsidom. Nemoguće je ne primetiti je. Izuzetno uspešno uklopljena u ambijet, simetrično postavljenih otvora. Istina ona nije u obuhvatu teritorije Starog jezgra, ali je nadomak njega. Jedna je od mlađih verskih građevina, s početka 20 veka je, a tek 2005. godine je proglašena za spomenik kulture. Odavno nije u svojoj funkciji, nikada nikoga nisam videla tu da ulazi, anavodno se koristi kao poslovni prostor.
Danas u Starom jezgru zemuna imamo 9 crkvenih građevina:
- Nikolajevsku crkvu iz 1745. na uglu Njegoševe i Siđelićeve ulice. Tu se retko zalazi, pa sam se iznenadila kada sam je videla, onako malu, jednobrodnu građevinu u baroknom stilu. (SPC) Zvonik sa dva sprata dominira prostorom;Možda nije loše napomenuti da je ovde službovao Joakim Vujić, jedan od najplodnijih srpskih književnika, poznat po svojim putešestvijima ;)
- Bogorodičina crkva iz 1783. god.
Tu baš, baš često prolazim. Ima lepo popločano dvorište uvek otvoreno... velika je, najveća u Zemunu, jednobrodna građevina, ja je zovem „crkva starog kova“, iako sve srpske crkve više – manje vuku tradicionalan izgled, bez modernističkih pomaka ...
- Kontumacka kapela Sv. Arhanđela Mihaila i Gavrila iz 1786. god.
Sagradio ju je zemunski trgovac i sapundžija Teodor Toša Apostolović. Koncipirana je kao jednobrodna građevina sa apsidom na istočnoj strani i sa dvosprtnim zvonikom na zapadnoj, u baroknom stilu. Nalazi se u zemunskom parku.
Na ovom prostoru je početkom 18. veka, za vreme vladavine
cara Karla VI (1711-1740) zahvaljujući specifičnim istorijskim okolnostima, bio
formiran Zemunski Kontumac povodom velike epidemije kuge, koja je predstavljala
opasnost ne samo za ove prostore, već i za čitavu Srednju Evropu.Naime, strah od
kuge ili bilo koje druge zarazne bolesti sa Orijenta, širio se zbog održavanja
trgovinskih veza između Austrije i Turske, a preko nje i sa daljim Istokom.
Zbog toga su formirani Kontumaci, sanitarno-privredne ustanove, koje su bile namenjene,
uvozu, izvozu i prodaji robe i postavljeni su na pet mesta duž Austrijske
granice prema Turskoj.Glavni Kontumac je bio u Zemunu kao najpogodnijoj tački za
trgovinu.
Ustrojstvo ovih ustanova je bilo podređeno strogom poštovanju sanitarnih propisa.
Primljena roba se čistila i provetravala po posebnoj proceduri, pa tek onda puštala
u promet, a svi putnici sa teritorije ondašnje Turske su na licu mesta bili podvrgavani
lekarskim pregledima. Oni kod kojih bi se manifestovali simptomi zaraznih bolesti,
vraćani su ili su bivali izmešteni u jednu izolovanu baraku na Dunavu. Ostali
zdravi putnici su zadržavani izvesno vreme u Kontumacu koji je zidom bio ograđen
od ostalog dela varoši. S obzirom na to da je njihov boravak ovde mogao da traje
i duže od sedam nedelja, javila se potreba za podizanjem bogomolje u sklopu ovog
karantina. Podignute su prva i na njenom mestu i druga, današnja, crkva posvećene
Svetom Arhangelu Gavrilu, kao i Rimokatolička crkva nedaleko od nje. (izvor
Internet)
- Župna crkva iz 1794.
- Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije je rimokatolička župna crkva koja se nalazi na Velikom trgu u Zemunu. Sagrađena je nakon osvajanja Zemuna od strane Habzburga i odlaska Otomanskog carstva, kada je u grad je u većem broju počeo da se nastanjuje hrišćanski živalj. Jednobrodna je građevina sa poluoblastim svodom a oblikovana je u stilu ampira sa retardiranim baroknim elementima. Crkva je okrenuta ka istoku a ne ka zapadu kako je uobičajeno za rimokatoličke crkve.
- Franjevački manastir iz 1740 sa crkvom i zgradom iz 1830.- Nalazi se na Štrosmajerovom trgu
- Kontumacka kapela Sv. Roka iz 1830, katolička grobljanska kapela
- Sinagoga iz 1850. preko puta Zemunskog parka
- Hariševa kapela 1875 na Gardošu, u Ul.Sibinjanin Janka
Džamije nema, ali se u opisima turskog Zemuna spominje, da je bila jedna od najznačajnijih građevina, građena od tesanog kamena. Čak je sačuvana u rušenju grada 1717. god. i pretvorena u katoličku crkvu.
Posted in
Zemun .
Dodaj komentar: (2).
Trekbekovi:(0).
Permalink
«Next post |
Previous post»
